Ciemna strona cyberprzestrzeni

17 lipca 2020

 

Komputery, smartfony, tablety – coraz częściej stają się nieodłącznymi elementami naszego życia – życia osób dorosłych, ale także dzieci i młodzieży. Zwłaszcza teraz, w dobie nauczania zdalnego, kiedy codzienny dostęp do  Internetu, a tym samym portali społecznościowych typu Facebook, Instagram jest na wyciągnięcie ręki młodego człowieka, trzeba być bardzo czujnym i uważnym, aby nie popaść w uzależnienie i nie dać się wciągnąć w ciemną stronę cyberprzestrzeni. 

Młodzi ludzie korzystają z łatwo dostępnych informacji, gier, portali społecznościowych, nawiązują nowe znajomości. Mogłoby się wydawać, że technologia informacyjna, a tym samym, nieunikniona cyfryzacja naszego życia, to nic złego. Niestety – istnieje także ciemna strona cyberprzestrzeni. Jak pisze w swojej książce „Cyberchoroby” prof. Manfred Spitzer, niemiecki psychiatra, neurobiolog i badacz mózgu: Uznaje się, że tablety w przedszkolu, smartfony i konsole do gier w szkole oraz laptopy, najpóźniej w piątej klasie, sprzyjają właściwemu rozwojowi dzieci. To zrozumiałe. A jednak przy okazji nie zauważamy, że dzieci i młodzież wyjątkowo łatwo wpadają w uzależnienie. Dorośli, których mózgi osiągnęły już dojrzałość, są w stanie oprzeć się substancjom czy zachowaniom prowadzącym do uzależnień. Dzieci takiej zdolności nie mają. One „wciągają się w cyfrowe technologie”. Trudno nie zgodzić się ze słowami niemieckiego lekarza, ponieważ nawet te najmłodsze dzieci spędzają coraz więcej czasu przy komputerze, stając się łatwym celem dla cyberprzestępców. Nie zdając sobie do końca sprawy z zagrożenia, podają swoje prywatne dane zupełnie obcym osobom. Rozmawiają z ludźmi, których nie widziały nigdy na oczy, ale to im nie przeszkadza w przesłaniu zdjęć z ostatnich wakacji lub zabawy na podwórku. Prawdziwą znajomość zamieniają na wirtualną, wierząc, że po drugiej stronie komputera siedzi ich rówieśnik, ktoś, kto jest życzliwy, miły i uczciwy. Niestety, prawda, wygląda często zupełnie inaczej.

Korzystanie z Internetu daje duże poczucie anonimowości. Oprócz szerzącej się fali „hejtu”, coraz bardziej popularnego sposobu wyrażania opinii, negatywnych emocji, obrażania innych, da się zauważyć, że technologia informacyjna to świetne narzędzie wykorzystywane wśród przestępców. Jak mówi podkomisarz, Marta Fac, rzecznik Komendy Miejskiej Policji w Przemyślu:

Zgłoszeń związanych z przemocą i cyberprzestępczością jest bardzo dużo. Ta przestępczość cały czas się rozwija. Przede wszystkim są to takie formy, jak oszustwa internetowe, groźby, kradzieże danych osobowych, wszelkie formy „hejtu”, zniesławianie, kopiowanie własności intelektualnych, włamania na konta bankowe i konta portali społecznościowych, wykorzystywanie zdjęć i filmów w sieci oraz pornografia dziecięca. Niestety cyberprzemoc dotyczy przede wszystkim dzieci(…). Dzieci robią w sieci, co chcą. Należy je uczulić, aby nie podawały danych przez Internet, bo robią to nagminnie. Jako rodzice interesujmy się tym, na jakie strony wchodzą nasze dzieci, z kim rozmawiają(…). Możemy blokować nieodpowiednie strony i mieć rękę na pulsie. Cyfryzacja naszego życia dotyka coraz młodsze osoby. „Hejtowanie” stało się zjawiskiem tak powszechnym, że często zapominamy, iż jest to przestępstwo, w dodatku najczęściej zgłaszane na policję przez rodziców nieletnich. Znieważanie, obelgi, wulgaryzmy, nękanie przez smsy, również takie, które są wysyłane z bramek internetowych, obraźliwe wpisy na portalach społecznościowych, podszywanie się pod kogoś, poniżanie, nagrywanie filmów ośmieszających i wrzucanie ich do sieci – wszystkie te odmiany „hejtu” są przestępstwem mówi Marta Fac.

Wszystkie takie zdarzenia, wszelkie przejawy cyberprzemocy, nękania, prześladowania, zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży, należy zgłaszać policji. Można zabezpieczyć posiadane materiały lub zasięgnąć informacji pod odpowiednim numerem telefonu, infolinii. Policja nie pozostaje bierna, oprócz prowadzenia dochodzeń, poszczególni specjaliści z Wydziału Prewencji KMP w Przemyślu prowadzą specjalne pogadanki w szkołach na terenie całego powiatu przemyskiego. Podczas wywiadówek odbywają się szkolenia, w ramach których policjanci uświadamiają rodzicom, na jakie zagrożenia w cyberprzestrzeni są codziennie narażane ich dzieci oraz jak ważna jest rola dorosłych – rodziców i opiekunów we wdrażaniu zasad bezpiecznego korzystania z Internetu.  

Pamiętajmy, że nawet najlepszy komputer i najwspanialsze znajomości na portalach społecznościowych nie zastąpią nam prawdziwych, głębokich  relacji z drugim człowiekiem. Mając setki znajomych na Facebook’u czy Instagramie, możemy nadal czuć się samotni, co słusznie zauważa cytowany wcześniej niemiecki badacz i psychiatra: Wraz z rosnącą cyfryzacją naszego życia, intensywnie szerzą się niezadowolenie, depresja i osamotnienie.

 

 

 

Katarzyna Prokopowicz