Przemyskie stowarzyszenie zajmie się remontem nagrobków w Mościskach
Stowarzyszenie Przyjaciół Mościsk i Kresów Wschodnich w Przemyślu w 2016 roku podjęło się wykonania prac remontowo – konserwatorskich dwóch zabytkowych nagrobków na Cmentarzu w Mościskach. Środki finansowe na ten cel pochodziły z listopadowych kwest przeprowadzanych przez członków Stowarzyszenia na przemyskich cmentarzach.
Tegoroczne prace mogą być realizowane z większym rozmachem dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Dziedzictwo kulturowe” – w priorytecie „Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą”. Nagrobki do remontu zostały wybrane przez konserwatora zabytków w Przemyślu. Ze względu na wartość historyczną oraz walory zabytkowe i artystyczne są to nagrobki rodziny gen. A. Jeziorańskiego oraz Wilhelma i Leontyny Friedbergów. Oba są zagrożone nieodwracalnym uszkodzeniem.
Gen. Antoni Jeziorański był jednym z czołowych dowódców Powstania Styczniowego 1863 roku. Brał udział w Wiośnie Ludów, powstaniu węgierskim, wielu bitwach Powstania Styczniowego, min. w bitwie pod Pieskową Skałą, Kobylanką, Hutą Krzeszowską. Pochowano go na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie. Jego żona i córka zostały pochowane na cmentarzu w Mościskach. Ich grób jest dowodem przypominającym o udziale Polaków z Ziemi Lwowskiej w walce z zaborcami o niepodległość Polski. Kontynuatorem patriotycznej walki o Ojczyznę był członek tej rodziny Jan Nowak Jeziorański – legendarny Kurier i uczestnik Powstania Warszawskiego.
Celem prac remontowo-konserwatorskich będzie przywrócenie pierwotnej formy nagrobka Natalii i Marii Jeziorańskich, odtworzenie ogrodzenia i napisów na płytach inskrypcyjnych.
Nagrobek Wilhelma i Leontyny Friedbergów jest w postaci neogotyckiej kapliczki z Matką Boską. Zachowanie i utrwalenie sakralnego zabytkowego dla kultury polskiej obiektu wiąże się również z pamięcią historyczną o staroście powiatowym, któremu nagrobek postawili mieszkańcy powiatu mościskiego. Wilhelm Salomon Friedberg był starostą powiatowym w Mościskach ok. 1875 r.
Nagrobek jest w bardzo złym stanie technicznym, napisy na płytach inskrypcyjnych są częściowo nieczytelne. Celem prac remontowo-konserwatorskich jest przywrócenie nagrobka do stanu pierwotnego i odtworzenie ogrodzenia i napisów.
fot. Wikimedia Commons
