W listopadzie, w Mościskach odbył się pogrzeb 110 polskich żołnierzy, którzy zginęli w walkach o Lwów w 1939 roku. Podczas spotkania w Muzeum Narodowym Ziemi Przemyskiej przedstawiono historię ich poszukiwań i ekshumacji.

W listopadzie, w Mościskach pochowano szczątki 110 polskich żołnierzy ze zgrupowania gen.Kazimierza Sosnowskiego, którzy w 1939 r. walczyli z Niemcami w Lasach Janowskich na Ukrainie, chcąc przedostać się do Lwowa. W dniu 12 grudnia, w Muzeum Narodowym Ziemi Przemyskiej odbyło się spotkanie „Odnaleźć bohaterów” z konsulem RP we Lwowie Marcinem Zieniewiczem oraz prezesem Stowarzyszenia Pamięć ze Lwowa Lubomirem Horbaczem, podczas którego przedstawiono historię poszukiwań i ekshumacji poległych polskich żołnierzy.

Prace nad projektem po uformowaniu zespołu rozpoczęto od badania źródeł historycznych. Według różnych źródeł w działaniach wojennych kampanii wrześniowej między Przemyślem i Lwowem zginęło od tys. do 1,5 tys. żołnierzy. W godny sposób pochowano tylko ok 50 żołnierzy, reszta wciąż spoczywa w miejscu walk. Ich poszukiwania w celu ekshumacji i pochówku, to dla uczestników projektu przede wszystkim obowiązek patriotyczny i chrześcijański. Innymi czynnikami, które nimi kierują, to malejąca liczba świadków tamtych wydarzeń, niszczenie miejsc pochówku przez różnego rodzaju prace budowlane oraz działalność tzw. „czarnych archeologów”.

Po stworzeniu geograficznego i archeologicznego obrazu działań wojennych w latach 2013-2015 rozpoczęto zbieranie informacji w terenie. Podczas rozmów z mieszkańcami sprawdzono w ten sposób około 40 miejscowości, dzięki czemu ustalono kilkadziesiąt potencjalnych miejsc pochówków żołnierzy WP. Następnie miejsca te zostały sprawdzone. Jednak nawet znalezienie świadka nie dawało gwarancji sukcesu, zdarzało się, że w miejscach przez nich wskazanych nie udawało się trafić na ślad mogił. W latach 2012 – 2015 dokonano ekshumacji w 19 miejscach. Najczęściej w grobach odnajdowano 1-10 szczątków, w miejscowości Dobrostany w jednym miejscu znaleziono ich aż 43. Ogółem ekshumowano szczątki 111 żołnierzy WP.

Podczas działań odnaleziono ponad 20 nieśmiertelników, z których udało się odczytać dane 23 żołnierzy, z czego w przypadku 3 odnaleziono rodziny : strz. Tadeusza Zmelonka, mjr Bernarda Korabiowskiego, strz. Józefa Gwoździańskiego. Szczątki tego ostatniego pochowano obok jego rodziców w miejscowości Dobrzechów, w woj. podkarpackim.

Podczas spotkania w Przemyślu, prezes Przemyskiego Stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycznej Mirosław Majkowski, podziękował wszystkim uczestników projektu. Starajmy się w tych naszych wspólnych relacjach polsko – ukraińskich szukać tego co nas łączy i rozwiązywać wszystkie problemy z przeszłości, bo te nasze stosunki jak wiemy nie były proste, ale w naszym wspólnym interesie jest to żeby budować pozytywne wspólne relacje – mówił M.Majkowski.

Koordynatorem projektu „Odnaleźć bohaterów” był Konsulat Generalny RP we Lwowie. Uczestnikami : Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, Międzyresortowa Komisja ds. Upamiętnienia Uczestników OAT, Ofiar Wojen i Represji Politycznych w Kijowie, Fundacja „Wolność i Demokracja”, Harcerstwo Polskie na Ukrainie, Towarzystwo Poszukiwań Ofiar Wojennych „Pamiat”, Przedsiębiorstwo Komunalne Lwowskiej Rady Obwodowej „Dola”, Przemyskie Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznej „X D.O.K.”, a także media.

W listopadzie, w Mościskach pochowano szczątki 110 polskich żołnierzy ze zgrupowania gen.Kazimierza Sosnowskiego, którzy w 1939 r. walczyli z Niemcami w Lasach Janowskich na Ukrainie, chcąc przedostać się do Lwowa. W dniu 12 grudnia, w Muzeum Narodowym Ziemi Przemyskiej odbyło się spotkanie „Odnaleźć bohaterów” z konsulem RP we Lwowie Marcinem Zieniewiczem oraz prezesem Stowarzyszenia Pamięć ze Lwowa Lubomirem Horbaczem, podczas którego przedstawiono historię poszukiwań i ekshumacji poległych polskich żołnierzy.

Prace nad projektem po uformowaniu zespołu rozpoczęto od badania źródeł historycznych. Według różnych źródeł w działaniach wojennych kampanii wrześniowej między Przemyślem i Lwowem zginęło od tys. do 1,5 tys. żołnierzy. W godny sposób pochowano tylko ok 50 żołnierzy, reszta wciąż spoczywa w miejscu walk. Ich poszukiwania w celu ekshumacji i pochówku, to dla uczestników projektu przede wszystkim obowiązek patriotyczny i chrześcijański. Innymi czynnikami, które nimi kierują, to malejąca liczba świadków tamtych wydarzeń, niszczenie miejsc pochówku przez różnego rodzaju prace budowlane oraz działalność tzw. „czarnych archeologów”.

Po stworzeniu geograficznego i archeologicznego obrazu działań wojennych w latach 2013-2015 rozpoczęto zbieranie informacji w terenie. Podczas rozmów z mieszkańcami sprawdzono w ten sposób około 40 miejscowości, dzięki czemu ustalono kilkadziesiąt potencjalnych miejsc pochówków żołnierzy WP. Następnie miejsca te zostały sprawdzone. Jednak nawet znalezienie świadka nie dawało gwarancji sukcesu, zdarzało się, że w miejscach przez nich wskazanych nie udawało się trafić na ślad mogił. W latach 2012 – 2015 dokonano ekshumacji w 19 miejscach. Najczęściej w grobach odnajdowano 1-10 szczątków, w miejscowości Dobrostany w jednym miejscu znaleziono ich aż 43. Ogółem ekshumowano szczątki 111 żołnierzy WP.

Podczas działań odnaleziono ponad 20 nieśmiertelników, z których udało się odczytać dane 23 żołnierzy, z czego w przypadku 3 odnaleziono rodziny: strz. Tadeusza Zmelonka, mjr Bernarda Korabiowskiego, strz. Józefa Gwoździańskiego. Szczątki tego ostatniego pochowano obok jego rodziców w miejscowości Dobrzechów, w woj. podkarpackim.

Podczas spotkania w Przemyślu, prezes Przemyskiego Stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycznej Mirosław Majkowski, podziękował wszystkim uczestników projektu. Starajmy się w tych naszych wspólnych relacjach polsko – ukraińskich szukać tego co nas łączy i rozwiązywać wszystkie problemy z przeszłości, bo te nasze stosunki jak wiemy nie były proste, ale w naszym wspólnym interesie jest to żeby budować pozytywne wspólne relacje – mówił M.Majkowski.

Koordynatorem projektu „Odnaleźć bohaterów” był Konsulat Generalny RP we Lwowie. Uczestnikami : Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, Międzyresortowa Komisja ds. Upamiętnienia Uczestników OAT, Ofiar Wojen i Represji Politycznych w Kijowie, Fundacja „Wolność i Demokracja”, Harcerstwo Polskie na Ukrainie, Towarzystwo Poszukiwań Ofiar Wojennych „Pamiat”, Przedsiębiorstwo Komunalne Lwowskiej Rady Obwodowej „Dola”, Przemyskie Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznej „X D.O.K.”, a także media.

Anna Fortuna