Obchody 130 rocznicy założenia przemyskiego „Sokoła”

23 marca 2015

Uczczono 130 rocznicę założenia Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Przemyślu. W ramach obchodów odbyły się wykłady, a także otwarto wystawę poświęconą Towarzystwu.

W dniu 22 marca Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Przemyślu obchodziło 130 rocznicę założenia. Obchody mające uczcić Towarzystwo rozpoczęły się w miniony piątek cyklem wykładów, które odbyły się w Archiwum Państwowym w Przemyślu. W sobotę, w Centrum Kulturalnym w Przemyślu zaproszeni goście, wśród których znaleźli się przedstawiciele samorządów, delegacje Towarzystwa „Sokół” w Sanoku oraz Strachocinie wysłuchali prelekcji Marcina Duma dotyczącej zarysu dziejów przemyskiego Towarzystwa. Wysłuchano również hymnu „Sokoła”. Podkreślając ważność Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Przemyślu, dyrektor CK powiedział etos czynu społecznego tak bardzo zdeprawowany, zniszczony w ostatnich dziesięcioleciach był stałym kształtem pracy Sokołów.

Po zakończonym wykładzie, w galerii „12” otwarto wystawę obejmującą 23 plansze przedstawiającej materiały archiwalne dotyczące „Sokoła” w Przemyślu. Udostępniona dokumentacja pochodzi z zasobów Archiwum Państwowego w Przemyślu, z CK, a także ze zbiorów prywatnych, m.in.: Marcina Duda oraz rodziny Stanisławy Końskiej, która była jedną z ostatnich członkiń przemyskiego Towarzystwa. Obejrzeć można było również materiały wydawane przez przemyskiego „Sokoła”, sprawozdania z lata 1907, 1910,1913 i 1928. Na potrzeby wystawy została również wykonana rzeźba z wizerunkiem sokoła, jej autorem jest Józef Lewkowicz z Nowego Sioła.

Obchody rocznicowe zorganizowano w Centrum Kultury, gdyż to właśnie w tym budynku, który powstał ze składek społecznych od 1895 r. Towarzystwo miało swoją siedzibę.„Sokół” był w zamierzeniu organizacją patriotyczno-gimnastyczną, która miała podtrzymywać i rozwijać świadomość narodową oraz dbać o kultruę fizyczną.

Towarzystwo Gimnatsyczne zostało utworzone we Lwowie przez byłych uczestniczków powstania styczniowego. W roku 1867 otrzymało statut Towarzystwa Sokolskiego i objęło w latach 80 XIX w wszystkie większe miasta Galicji. Filie powstały w Kołomyi, Przemyślu, Tarnopolu i Tarnowie. W okesie międzywojennym organizacja ta skupiała 90 tys. członków w 83 oddziałach, tzw. gniazdach. Wraz z wybuchem II wojny światowej Towarzystwo zaprzestało swojej działalności i reaktywowało się dopiero w 1990 r. Obecnie zrzesza około 10 tys. członków.

Rocznicę „Sokoła” postanowili uczcić również przemyscy radni uchwalając rok 2015 Rokiem Sokoła Przemyskiego.