150 lat temu – w 1869 roku, dzięki staraniom miłośników teatru, powołane zostało w Przemyślu Towarzystwo Dramatyczne. Początkowe problemy lokalowe powodowały, że aktorzy – amatorzy spotykali się najczęściej w prywatnych mieszkaniach. Członkowie Towarzystwa starali się o stałe lokum, najchętniej o salę teatralną Zamku Kazimierzowskiego.

4 sierpnia 1885 roku, po pozytywnej decyzji Rady Gminnej, Towarzystwo Dramatyczne zagościło w Zamku Kazimierzowskim. Grano różnorodne sztuki, jednak już wtedy dzieła Aleksandra Fredry należały do ulubionych i najczęściej powtarzanych. Komediopisarz jest ich patronem od 1912 roku, a dziś pełna nazwa to Towarzystwo Dramatyczne im. Aleksandra Fredry „Fredreum” w Przemyślu – Stały Niezawodowy Teatr z siedzibą na Zamku Kazimierzowskim.

„Fredreum” działało niemal bez przerwy przez półtora wieku. Podczas II wojny światowej musiano na jakiś czas zawiesić jego działalność, jednak w 1944 roku aktorzy-amatorzy powrócili na scenę. W 1947 Teatr otrzymał tytuł „Stałego Niezawodowego Teatru”,nadany przez ówczesne Ministerstwo Kultury i Sztuki. 

W listopadzie tego roku (22 -24.11) obchodzono uroczysty jubileusz, podczas którego między innymi wręczone zostały odznaczenia państwowe. Uhonorowani zostali: Barbara Bechawska – Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krystyna Knapek – Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Dorota Sieradzka – Srebrnym Krzyżem Zasługi. Ponadto Odznaczenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego otrzymali: Jadwiga Kurzyńska – Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, Elżbieta Smoła – Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, Lucjan Szaganiec – Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, Jan Rusinek – Odznaka „Zasłużony dla Kultury Polskiej”, Angelika Dutkowska – dyplom (za  rozpowszechnianie teatralnego ruchu amatorskiego), Maciej Hołyszko – dyplom (za rozpowszechnianie teatralnego ruchu amatorskiego), Paweł Ślimak – dyplom (za  rozpowszechnianie teatralnego ruchu amatorskiego). 

„Fredreum” jest najstarszym w Polsce (i najprawdopodobniej w Europie) teatrem amatorskim. Na jego scenie występowali m.in. Tadeusz i Józef Kondratowie, Kazimierz Opaliński, Barbara Kostrzewska. Tak ponad 30 lat temu przedstawiano przemyskie Towarzystwo Fredreum ‒ ludzie z pasją.

Zdjęcia: przemysl.pl, archiwa.gov.pl