Fajki Bartłomieja Antoniewskiego. Przemyskie dzieła sztuki
Fajka. Nałóg czy sztuka? To pytanie jest wciąż aktualne, nawet w czasach kiedy z nikotyną walczy się tak zażarcie. W Przemyślu, który od lat jest europejską stolicą fajki, powszechnie uważa się, że jedno drugiemu w niczym nie przeszkadza, a przemyscy fajczarze celebrują takie rytuały, jak prawidłowe opalanie nowej fajki, prawidłowe palenie i konserwację fajki. A jak powstaje sama fajka ? Zapytaliśmy przemyskiego fajkarza Bartłomieja Antoniewskiego, którego rzeźbione fajki można uznać za dzieło sztuki, a zobaczyć je można w Muzeum Dzwonów i Fajek.
Bartłomiej Antoniewski, to najsłynniejszy uczeń znanego przemyskiego fajkarza Ryszarda Filara. Jego przygoda z fajką rozpoczęła się od tworzenia miniaturowych figurek z drewna wrzośca, skoro pracowałem w tym drewnie, z którego powstają fajki, to pomyślałem dlaczego nie zacząć ich robić i przenosić na nie swoje pomysły rzeźbiarskie.
Pierwszą fajkę Bartłomiej Antoniewski stworzył w 1984 r., wyrzeźbił wówczas na niej głowę pirata. Obecnie fajkę tą można zobaczyć w przemyskim Muzeum Dzwonów i Fajek. W 1989 r., otworzył firmę i od tamtego czasu zrobił setki fajek różnorakiego rodzaju, wśród nich znalazły się klasyczne jak i te robione pod konkretne zamówienie, a także fajki z motywami roślinnymi, zwierzęcymi oraz portretami, fajki zdobione srebrnymi obrączkami albo elementami innego gatunku drzewa proste albo wygięte, fajki-autograf, czyli nie powtarzalne.
Powstawanie fajki rozpoczyna się od odpowiedniego przygotowania materiału z jakiego jest ona tworzona, drewna wrzośca, pochodzącego z basenu Morza Śródziemnego. Fajki można również wytwarzać np. z gruszy czy oliwki, ale to jednak wrzosiec, krzew podobny do naszego jałowca z drobnymi igiełkami jest najbardziej trwały. Jego producenci tną korzeń na klocki, które po ugotowaniu przechodzą kolejne etapy suszenia w zacienionym miejscu, nieprzewiewnym, chłodnym, im dłużej trwa suszenie tym lepiej. Ciekawa struktura kory tego drewna powoduje, że czasami ona sama jest już częścią ozdobną fajki.
Samo powstawanie fajki rozpoczyna się od prac mechanicznych, wycinania z klocka kształtu na fajkę, toczenia, technicznych zabiegów, a następnie ma miejsce ręczna obróbka, polerowanie pastami oraz woskowanie. Do tego dochodzą ustniki plastikowe, ebonitowe albo akrylowe. Aby powstała precyzyjnie wykonana bardziej wymyślna fajka niekiedy trzeba na to poświęcić nawet kilkanaście godzin.
Fajki Bartłomieja Antoniewskiego wielokrotnie były wyróżniane i nagradzane podczas największych wystaw fajek w Memphis oraz Kansas, tam też jedną z nich uznano za najlepszą. Co roku w czerwcu, w Przemyślu obchodzimy Święto Fajki, podczas którego odbywa się konkurs na jej jak najdłuższe palenie. Rekord Polski obecnie wynosi ponad 3 godz.
Fajka, to przedmiot, do którego można się przywiązać, towarzyszy nam w różnych sytuacjach, jest coś magicznego w paleniu jej, do którego wykorzystywane są różne gatunki tytoniu i aromaty podkreśla Antoniewski.
[Not a valid template]
Anna Fortuna
fot. archiwum Bartłomieja Andrzejewskiego
