Blog o Przemyślu i okolicach

W holu podziemi kościoła Salezjanów w Przemyślu zorganizowano wystawę „Dzieło salezjańskie na przemyskim Zasaniu”. Wystawę opracował Piotr Michalski.

Sprawcą przybycia Salezjanów do Przemyśla był ks. Józef Sebastian Pelczar. Zakupił on w 1907 r. grunt przy ul. Św.Jana 15 zabudowany parterowym budynkiem, stajnią, oficyną i kilka morgów ziemi, a następnie przekazał to notarialnie Salezjanom. Pierwszy Salezjanin ks.August Hlond przyjeżdża tutaj 26 lipca 1907 r. i otrzymuje tą nieruchomość. Od razu postanawia w tym budynku urządzić kaplicę, na którą przeznaczono dwa pokoje, jednak powierzchnia okazała się za mała na tak dużą ilość wiernych z Zasania dlatego też na ten cel poświęcono jeszcze dwa pokoje, a księża zamieszkali w oficynie. Ks.August Hlond został pierwszym przełożonym przemyskiego domu zakonnego.

Salejzanom wcale tak łatwo nie było. Socjaliści bardzo ostro zareagowali na przybycie kogoś kto chce się zajmować młodzieżą z ubogich rodzin. W „Głosie Przemyskim” w 1907 r. przedrukowali artykuł z włoskiej prasy szkalujący Salezjanów. Oczywiście artykuł okazał się nieprawdą – mówi Piotr Michalski.

Pierwszą inwestycją wcale nie był kościół, tylko zakład. To oratorium, które powstało i zajmowało się terminatorami było bardzo małe, trzeba było wybudować większe zaplecze i jego zarys powstał w 1910 r. W tym roku dokonano już poświęcenia kamienia węgielnego pod budowę zakładu. O całej uroczystości można przeczytać w kronice. W dwa lata powstał gmach, w którym dziś znajduje się szkoła. W 1912 r. rozpoczęto budowę kościoła. Po wojnie w 1922 r. zawiązał się komitet budowy kościoła, który stworzyli „zacniejsi obywatele”. Do tej pory na Zasaniu nie było kościoła parafialnego.

Salezjanie od 1915 r. do 1921 r.prowadzili szkołę rzemiosła, która kształciła szewców i krawców.

Wszyscy doskonale wiedzą, że kiedyś przed kościołem stał pomnik Jana Bosko, który został poświęcony w 1929 r. Wtedy właśnie ksiądz Jan Świerc uporządkował teren przed kościołem. Dzięki interwencji tego księdza fragment ulicy Salezjańskiej został wybrukowany kostką. Ks.Świerc wybudował taras z balustradą po środku którego stanął właśnie pomnik. Za czasów właśnie tego księdza wykończono budowę kościoła, pomalowano go, zabudowano ołtarz wielki, zamontowano dzwony. 12 listopada 1929 r. w czasie uroczystości beatyfikacyjnych ks. Biskup Anatal Nowak dokonał odsłonięcia tego pomnika. Biskup ten był wielkim orędownikiem dzieła salezjańskiego w Przemyślu, ufundował organy i ołtarz wielki, które sprowadzono z Oświęcimia – opowiada Piotr Michalski.

Malowaniem kościoła, przede wszystkim prezbiterium i najtrudniejszych elementów zajmował się przemyślanin Marian Stroński. Dzisiejsze wzornictwo w świątyni jest odzwierciedleniem właśnie tego pierwotnego.

Kościół został na tyle wykończony, że w 1923 r. poświęcono go. Budowę z uporządkowaniem terenu przed świątynią zakończono w 1929 r. Ostatnim etapem było odnowienie i poświęcenie kaplicy w 1938 r.

Salezjanie posiadają swój herb, w którego centralnej części znajduje się kotwica – symbol nadziei, a na niej jest portret św.Franciszka Salezego (patrona Salezjanów), do tego portretu dołączone zostało pióro i papier symbolizujące doktora kościoła, wiarę symbolizuje krzyż, a miłość-serce, jest też las – w jęz. włoskim to właśnie oznacza Bosko. U dołu herbu, widnieje napis po łac. „Daj mi duszę, resztę zabierz” będący zawołaniem zgromadzenia Salezjańskiego.

Dzięki uprzejmości ks. Stanisława Mierzwy dyrektora przemyskiej wspólnoty salezjańskiej i udostępnieniu materiałów z Archiwum kościoła i zakładu Salezjanów w Przemyślu – za co w imieniu organizatorów serdecznie dziękuję, udało się w podziemiach kościoła zorganizować skromną wystawę fotografii pod hasłem „Dzieło salezjańskie na przemyskim Zasaniu. Oprócz fotografii przedstawiających budowę kościoła, działalność szkoły czy druków zaproszeń i widokówek okolicznościowych na wystawie zamieszczono wypisy z kościelnej kroniki ukazujące mało znane a jakże ciekawe fakty związane z blisko 110 letnią obecnością zgromadzenia salezjańskiego w Przemyślu – mówi autor wystawy Piotr Michalski.

Wystawa składa się z 3 bloków tematycznych: kościół, szkoła organistowska i szkoła rzemiosł oraz druki i widokówki wydawane z różnych okazji związane z życiem parafii. Całość uzupełnia historia wynotowana z salezjańskiej kroniki.

Na wystawie – w holu podziemi kościoła Salezjanów zobaczyć można m.in. zdjęcia przedstawiające wychowanków szkoły organistowskiej czy też rzemiosła. Najstarsze opisane zdjęcie pochodzi z 1912 r.

Reprodukcja fotografii archiwalnych i opracowanie wystawy – Piotr Michalski.

Fotografie z Archiwum Kościoła i Zakładu Salezjańskiego w Przemyślu